Dù không đoạt giải Oscar nhưng Rhett Butler trong Cuốn theo chiều gió vẫn là vai diễn ấn tượng nhất trong sự nghiệp của Clark Gable - Ảnh tư liệu

Oscar là danh hiệu cao quý mà bất kỳ đoàn làm phim hay cá nhân nào hoạt động nghệ thuật đều mong mỏi. Thế nhưng không phải lúc nào thần may mắn cũng gõ cửa. 

Clark Gable và Jimmy Stewart bị “cướp tay trên”

Nếu ngày nay chuyện một bộ phim (Carol) hay một đạo diễn (Todd Haynes) vì nhiều lý do dù được yêu thích vẫn không thể nhận đề cử Oscar, thì hàng thế kỷ trước, những điều hiển nhiên ấy từng xảy ra và vẫn gây tranh cãi.

Năm 1939, Clark Gable và Jimmy Stewart là hai trong số năm ứng cử viên sáng giá cho giải Nam chính xuất sắc. Nếu Gable ghi dấu ấn với bộ phim kinh điển Cuốn theo chiều gió (Gone with the Wind) thì Stewart xuất sắc chả kém trong Mr Smith goes to Washington.

Rốt cuộc, tượng vàng về tay Robert Donat với tác phẩm ít tiếng tăm trong sự ngỡ ngàng của chính anh - đây cũng là tượng vàng duy nhất của Donat.

Công dân Kane vụt mất Phim hay nhất

Sau gần 70 năm, Citizen Kane vẫn là một trong những thước phim kinh điển của hàng triệu con tim. Vậy mà ít ai ngờ rằng vào năm 1941, nó lại bị hụt giải Phim hay nhất về How green was my valley của John Ford và chỉ giành đúng một giải duy nhất - Kịch bản gốc.

Khỏi nói truyền thông nước Mỹ đã sốc thế nào. Mãi về sau này, các tờ báo lớn như BBC, The Observer, The New York Times… đều tìm mọi cách tôn vinh Citizen Kane như là một trong những phim Mỹ hay nhất mọi thời đại.

Chiến thắng hi hữu của Grace Kelly

Năm 1954 là thời kỳ đỉnh cao của nhan sắc Grace Kelly, khi bà xuất hiện trong hàng loạt tác phẩm lớn như High noon của Fred Zinnemann; Rear Window, Dial M for Murder của Alfred Hitchcock… Tuy nhiên năm đó July Garland mới là cái tên báo chí sục sôi lên vì vai diễn tuyệt vời trong A star is born.

Nếu Kelly nổi tiếng nhờ vẻ đẹp sang chảnh thì Garland thủ vai cô ca sĩ trẻ đang lên gặp nhiều hoạn nạn trong cuộc đời đã chiếm trọn tình cảm giới phê bình.

Những nhà sản xuất kênh NBC tin rằng July Garland ngời ngời cơ hội chiến thắng, đến nỗi họ chuẩn bị sẵn nhóm phóng viên ghi hình lời phát biểu nhận giải của Garland tại bệnh viện nơi cô đang dưỡng thai.

Kết quả bất ngờ được giới trong nghề bàn tán suốt một thời gian dài sau đó.

Francis Ford Coppola không vui vẻ gì khi nhận giải Đạo diễn xuất sắc với Godfather phần 2 - Ảnh: Oscar

“Bố già” của Francis Ford Coppola

Ở tuổi 33, Coppola và tuyệt phẩm để đời Godfather (Bố già) đã được tiên liệu nhận giải Đạo diễn xuất sắc năm 1973. Nhưng khi khách mời công bố cái tên Bob Fosse (phim nhạc kịch Cabaret), công chúng ngỡ ngàng.

Coppola phải chờ đến phần hai của phim này ra đời mới có thể lên bục vinh quang. Lúc lên nhận giải, Coppola còn không vui khi nhấn mạnh rằng đáng lẽ ông phải giành tượng vàng hai năm trước!

Sức mạnh vô hình của Chariots of Fire

Năm 1981 là năm của rất nhiều bộ phim hay như Raiders of the lost ark, Atlantic city và Reds.

Reds của nhà làm phim tài ba Warren Beatty dựng lại hình ảnh bi tráng khó quên của John Reed - cây bút người Mỹ sáng lập ra Đảng cộng sản Mỹ, càn quét hàng loạt giải thưởng lớn nhỏ năm đó, ai cũng chắc chắn nó sẽ được gọi tên tại giải Oscar nhưng một phim về hai vận động viên điền kinh người Anh đã bất ngờ thắng.

Giải thưởng của Marisa Tomei

Hiếm hoi lắm Oscar mới có năm diễn viên không phải người Mỹ được đề cử trong cùng một hạng mục (nói gì thì Oscar vẫn là của người Mỹ). Đó là năm 1993 và đối thủ của Marisa Tomei trong giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc đều mạnh: Vanessa Redgrave , Judy Davis… Đáng nói là họ đều có mặt trong những bộ phim thành công nhất năm đó: Howards end và Husbands and Wives.

Khi Tomei được xướng tên, nhà phê bình kỳ cựu Rex Reed tưởng khách mời trao giải đọc nhầm, Viện hàn lâm điện ảnh Hoa Kỳ ngay sau đó đã phải đưa ra thông tin rằng Marisa Tomei đã được trao đúng giải!

Mel Gibson trong vai hiệp sĩ William Wallace - người lãnh đạo nhân dân Scotland đấu tranh giành độc lập thế kỷ XIII trong Braveheart - Ảnh: IMDB

Braveheart lội ngược dòng

Một mùa giải kỳ cục của Oscar lại diễn ra, khi cuốn phim sử thi Braveheart không được dòm ngó tới suốt thời gian tranh giải cuối cùng đã giành được chiến thắng.

Năm đó, bộ phim được ưa thích nhất là Apollo 13 của Ron Howard - bộ phim kể về chuyến du hành lên mặt trăng của Nasa gặp nhiều thất bại. Bộ phim được công chúng đón nhận nồng nhiệt, xuất hiện dày đặc trước truyền thông trước khi Mel Gibson và đứa con tinh thần của mình ẵm trọn năm giải quan trọng.

Tượng vàng vụt khỏi tầm tay

Saving private Ryan đến nay vẫn là cuốn phim xuất sắc của tài tử Tom Hanks và đạo diễn Steven Spielberg. Trong khi Spielberg lần thứ hai giành giải Đạo diễn thì bộ phim của ông đáng lẽ là Phim hay nhất, đã bị thiên tình sửShakespeare in love giật mất.

Một số nhận định cho rằng AMPAS bối rối không biết bỏ phiếu cho Saving private Ryan hay The Thin Red line (một phim chiến tranh cùng được đề cử, và xuất sắc không kém của Terence Malick) nên trao cho tác phẩm của John Madden để tránh tranh cãi.

Kỷ lục không thể phá vỡ của Adrien Brody?

Năm 2002, đạo diễn tai tiếng Polanski trở lại với The Pianist và tạo nên dư luận xoay quan câu chuyện hoa mĩ về chàng nghệ sĩ dương cầm chơi đàn trong Thế chiến thứ hai. Thay vì ca ngợi tài năng chưa xuống cấp của Polanski (ông đạt giải Đạo diễn xuất sắc), khán giả bàn tán mãi về tượng vàng của Adrien Brody!

Năm đó, anh là diễn viên “non” nhất trong danh sách đề cử, bên cạnh các đàn anh lão luyện Michael Caine, Jack Nicholson và đặc biệt Daniel Day-Lewis (người báo chí dự đoán chắc chắn thắng với Gangs of New York).

Thế nhưng khi Halle Berry (diễn viên da màu duy nhất nhận giải Oscar Nữ chính đến thời điểm này) gọi tên Brody, anh cũng tự mình xác nhập kỉ lục Nam diễn viên trẻ nhất lịch sử (29 tuổi) giành giải Oscar Nam chính. Chắc chắn mọi người còn nhớ khi lên nhận giải, vì quá khích, Brody đã ôm chầm và hôn môi say đắm Berry!

Giới tính bất ổn

Câu chuyện về giới tính, sắc tộc hay màu da của năm 2015 có thể ứng với 10 năm trước - 2005. Bộ phim đồng tính Brokeback mountain của đạo diễn Đài Loan Lý An ra đời năm đó đã chiếm tình cảm của nhiều khán giả.

Đạo diễn Lý An (đoạt giải Đạo diễn xuất sắc đêm đó), và dàn diễn viên chính của phim: Michelle Williams, Jake Gyllenhaal, tài tử quá cố Heath Ledger tràn đầy hy vọng sau chiến thắng hàng loạt tại Quả cầu vàng, BAFTA…

Rốt cuộc, Crash của Paul Haggis lật đổ một cách ngoạn mục. Tranh cãi kéo dài nhiều tháng sau, trong đó có tư tưởng chống đối đám cưới đồng tính của cựu tổng thống Mỹ George Bush và chiêu “bỏ tiền mua giải” của ê-kíp sản xuất Crash khi phim ra mắt tận mùa hè và… không ai buồn nhắc tới.

Điều thú vị là năm ngoái, một cuộc bình chọn lại của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ (AMPAS) đã tuyên bố Brokeback mountain có số phiếu áp đảo Crash.