“Hẹn hò chưa bao giờ là điều dễ dàng, đặc biệt, để tìm được “người trong mộng” trong khi sinh sống tại một miền xa xôi hẻo lánh như vùng núi Việt Nam lại càng gần như không thể. Vậy giải pháp là gì? Chợ tình ra đời từ đó”, AFP nói.
Nét văn hóa đặc trưng của “Cung điện mùa hè xứ Bắc”
Theo AFP, hãng thông tấn lâu đời nhất thế giới, rất nhiều năm từ xưa đến nay, cứ vào mỗi thứ 7, trai gái nhiều dân tộc thiểu số ở miền Bắc Việt Nam đều đổ về trung tâm thị trấn Sapa (huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, Việt Nam) để tìm bạn đời tương lai.
"Rất thú vị. Tôi muốn gặp những cô gái đẹp", Giang A Vang 50 tuổi, chia sẻ về “cuộc tìm kiếm” đầu tiên của mình ở chợ tình cách đây 3 thập kỷ. “Một cô gái đặc biệt nổi bật giữa đám đông. Khi lần đầu tiên nhìn thấy cô ấy, tôi đã thổi khèn. Tôi hỏi cô ấy có thích không. Lúc ấy tôi cũng có chút lo lắng".
Sapa - “Cung điện mùa hè của xứ Bắc.
May mắn thay, tình cảm của Vang đã được đáp lại. Vài tuần sau, ông quay lại chợ tình để gặp người yêu Vang Thi Xo. Vang thổi khèn, Xo thổi kèn lá, cả 2 cùng múa hát như những cặp đôi H’mong khác đang hạnh phúc trao nhau những lời tán tỉnh sau khi gặp được người tâm đầu ý hợp. AFP nói, người H’mong thường thổi kèn lá, thường là lá chuối, bằng cách cuộn tròn và đặt trước miệng để thổi, tạo ra một âm thanh cao và lớn.
Về sau, cặp đôi sớm kết hôn và sống cùng nhau đến bây giờ. "Tôi là một người rất may mắn khi gặp được cô ấy ở chợ tình, nhưng tôi nghĩ cô ấy còn may mắn hơn khi gặp được tôi!", Vang hóm hỉnh nói.
Giang A Vang thổi khèn và vợ Vang Thi Xo múa theo điệu nhạc.
Theo hãng thông tấn lớn thứ 3 thế giới, trong những năm gần đây, Sa Pa đã trở thành một địa điểm du lịch phổ biến với hàng triệu du khách Việt Nam và nước ngoài đổ về thị trấn đẹp như tranh vẽ, nổi tiếng với những ruộng lúa bậc thang và khung cảnh tuyệt đẹp.
Sapa dù rất xa xôi, không có sân bay không cũng như du khách từ Hà Nội chỉ có thể đến đây bằng 2 loại phương tiện là tàu hỏa và ô tô nhưng điều này cũng không thể ngăn cản hàng triệu khách du lịch tìm đến “Cung điện mùa hè của xứ Bắc”.
Sapa là điểm hút khách nổi tiếng của tỉnh Lào Cai với lượng khách du lịch lên đến 1,2 triệu người vào năm 2013, gần gấp 3,5 lần con số 360.000 người vào năm 2003, theo số liệu chính thức.
Từ kèn lá đến điện thoại
Tuy nhiên, trong khi làn sóng này mang lại sự thịnh vượng và phát triển cho địa phương nhưng cũng chính từ đó mà các phong tục tập quán của người dân tộc thiểu số cũng bị ảnh hưởng tiêu cực.
AFP dẫn lời cô Vang Thi Xo nói: "Chợ tình có ý nghĩa rất đặc biệt với tôi vì nó đã mang lại cho tôi một người chồng tốt như anh ấy. Bây giờ thì tôi không thích nữa vì mọi người chỉ thổi khèn cho vui và để được khách du lịch trả tiền. Vì thế mà chúng tôi đang mất đi một phần văn hóa của mình".
Vang Thi Xo thổi kèn lá.
Lý Thị Mỹ 54 tuổi, một phụ nữ người H’mong đã gặp được chồng ở chợ tình nói: “Nhiều du khách Việt Nam đến đây và cho tiền để cặp vợ chồng (dân tộc thiểu số) thổi khèn và múa hát ở chợ tình. Bây giờ mọi người chỉ biểu diễn mà không thực hiện điều đó một cách thật lòng như trước”.
Tuy nhiên, không chỉ khách du lịch là yếu tố làm thay đổi truyền thống tại địa phương mà sự hiện diện của điện thoại di động và Internet cũng góp phần làm mờ đi nét đẹp văn hóa tồn tại qua nhiều thế hệ tại Sapa.
Trẻ em H'mong biểu diễn văn nghệ tại một sự kiện văn hóa ở Sapa.
"Trước đây, các chàng trai sẽ đứng trước cửa nhà cô gái và huýt sáo. Nếu hài lòng, cô gái sẽ đi ra và thổi kèn lá để thể hiện sự đồng ý”, Ly Thi My miêu tả về hình thức tán tỉnh truyền thống của người H’mong. "Bây giờ họ có điện thoại di động thì quá dễ dàng. Nhưng những gì của ngày trước mới xứng đáng là “thách thức” để tìm được tình yêu. Tôi muốn quay trở lại 20 năm trước".
Còn đối với Lý Thị Do 52 tuổi, người H'mong đen, chợ tình ngày nay đã trở thành "một trò đùa": "Trước khi khách du lịch ồ ạt đổ đến đây, khi tôi vẫn còn trẻ và khi chúng tôi vẫn trồng thuốc phiện và đãi vàng ở các con sông, chợ tình chỉ thực sự dành cho người dân địa phương. Còn bây giờ nó đã bị thương mại hóa... Tất cả mọi người đến đây để kiếm tiền và bán nữ trang".
"Văn hóa người H'mong rất bền vững"
Sapa từ lâu đã là trở thành điểm đến du lịch nổi tiếng. Khi Việt Nam còn là thuộc địa của Pháp, thị trấn trên đỉnh núi này đã là nơi nghỉ dưỡng tuyệt vời dù nhiều biệt thự do Pháp xây dựng đã bị quân đội Trung Quốc thiêu rụi trong chiến tranh biên giới năm 1979.
"Hoạt động du lịch ở đây đã được duy trì trong suốt 100 năm qua... Vì vây, sẽ là thiếu tôn trọng nếu nói du lịch đã làm thay đổi văn hóa của các dân tộc thiểu số", Chris Carnovale, một hướng dẫn viên du lịch tại Đại học Capilano (Canada) đang làm việc tại Sapa nhận định.
Chợ tình vẫn mãi là nét văn hóa đặc trưng của Sapa trong mắt du khách Việt Nam cũng như nước ngoài.
"Văn hóa của người H’mong rất bền vững. Nếu nó muốn thay đổi, nó sẽ tự thay đổi. Bởi Sapa đã trở nên rất phổ biến với khách du lịch Việt Nam từ những miền trung du đến đồng bằng, vùng biển nên chợ tình ngày càng trở thành một điểm hẹn lý tưởng với du khách hơn là với người dân địa phương. Chợ tình thực sự của người H’mong hiện vẫn còn nhưng tôi sẽ không tiết lộ nó ở đâu và diễn ra khi nào".
Theo Carnovale, ngay cả ở chợ tình tại Sapa, giữa đám đông du khách Việt Nam và nước ngoài, một số người dân địa phương vẫn đến đây để kiếm tìm “người trong mộng”.
Hà Ngasu 26 tuổi, một nông dân ở địa phương chia sẻ, sau nhiều lần đến chợ tình, anh đã anh cũng đã tìm được vợ là Giang Thị Si 16 tuổi: "Cha mẹ tôi đã gặp nhau ở chợ tình, vì vậy tôi cũng đến đây", Ngasu nói với AFP.