Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn - Trưởng khoa Y học Cổ truyền - Bệnh viện Quân đội Trung ương 108, tư vấn, không phải tất cả các trường hợp tăng cân, béo phì đều giống nhau mà có 4 thể bệnh khác nhau. Do đó, để giảm béo thành công phải xác định được thể bệnh và điều trị thích hợp.

Trong y học cổ truyền, nhiều loại trà vừa có tác dụng giảm béo vừa tiện lợi dễ dùng lại an toàn, hiệu quả ở các mức độ khác nhau, tuỳ thuộc vào việc lựa chọn thể bệnh.

1. Thể tỳ hư đàm trệ

Người béo nhưng dễ mệt, cơ thể nặng nề, thích nằm ngại vận động, ngực tức, bụng đầy, chậm tiêu, ngủ nhiều nhưng giấc ngủ không sâu, đại tiện nát hoặc lỏng, chỉ số huyết áp trong phạm vi bình thường hoặc thấp.

Các công thức này có thể dùng hàng ngày, uống thay trà. Ảnh: Holisticslimming.

Người bệnh có thể dụng một trong các công thức sau:

Bài 1: Bạch truật, thương truật, trạch tả, bạch linh, sa tiền, trư linh, phòng kỷ, trà diệp. Các vị mỗi thứ 10 g sấy khô tán vụn chia đều làm 7 phần, mỗi ngày lấy 1 phần hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút có thể dùng được, uống thay trà trong ngày.

Bài 2: Trà diệp, sơn tra, trạch tả, lai phục tử (hạt cải củ), mạch nha, thần khúc, hạ khô thảo, trần bì, khiên ngưu tử, thảo quyết minh, bạch linh, xích tiểu đậu, hoắc hương. Các vị mỗi thứ 7 g, sấy khô tán vụn, chia làm 7 phần, mỗi ngày lấy 1 phần hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút có thể dùng được, uống thay trà trong ngày.

Bài 3: Nhân sâm 6 g, bạch truật 9 g, bạch linh 9 g, chích thảo 3 g, bán hạ chế 6 g, trần bì 6 g. Các vị sấy khô tán vụn , hãm với nước sôi trong bình kín, sau 10 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

2. Thể khí trệ huyết ứ

Người ở thể này ngực sườn hay đau tức, thần kinh dễ căng thẳng, thường có thiểu năng tuần hoàn não, thiểu năng động mạch vành tim, rối loạn lipid máu, phụ nữ kinh nguyệt không đều, thống kinh, bế kinh.

Bài 1: Uất kim 10 g, vỏ bí đao 20 g, hoa hồng 6 g. Các vị sấy khô tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút có thể dùng được, uống thay trà trong ngày. Có thể pha thêm một chút đường đỏ cho dễ uống.

Bài 2: Hà thủ ô chế  25 g, đan sâm 25 g, trạch tả 10 g. Các vị sấy khô tán bột, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

Bài 3: Hoa hồng 2 g, hoa nhài 2 g, xuyên khung 6 g, lá sen 10 g, thảo quyết minh 10 g, trạch tả 10 g. Các vị sấy khô tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

3. Thể can thân âm hư

Người béo, đầu choáng mắt hoa, tai ù, lưng đau, gối mỏi, lòng bàn tay bàn chân nóng, có thể có cơn bốc hoả, huyết áp cao, đại tiện táo, tay chân hay tê bì, ngủ kém hay mê mộng.

Bài 1: Đan sâm 20 g, hà thủ ô 10 g, cát căn 10 g, hoàng tinh 10 g, tang ký sinh 10 g, cúc hoa 10 g. Các vị sấy khô tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15-20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

Bài 2: Trà diệp 10 g, hà thủ ô 10 g, hạ khô thảo 10 g, sơn tra 10 g, trạch tả 10 g, thạch quyết minh 10 g, lai phục tử 10 g. Các vị sấy khô tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

Bài 3: Đan sâm 15 g, hà thủ ô 12 g, kỷ tử 12 g, thảo quyết minh 15 g, trạch tả 12 g. Các vị sấy khô tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

4. Thể tỳ vị thực nhiệt

Người béo khoẻ mạnh, ăn rất ngon miệng, luôn có cảm giác thèm ăn, sắc mặt hồng nhuận, miệng hay khát, đại tiện táo kết.

Bài 1: Trà diệp 20 g, đại hoàng 20 g, chỉ thực 20 g, cam thảo 20 g. Các vị sấy khô tán vụn, chia làm 7 phần, mỗi ngày lấy 1 phần hãm với nước sôi trong 15 phút, uống thay trà trong ngày.

Bài 2: Sinh địa 20 g, sơn tra 20 g, thảo quyết minh 15 g, trạch tả 12 g, chỉ xác 10 g, vừng đen 12 g. Các vị sấy khô tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

Ngoài ra, còn có thể dùng các loại trà độc vị như trà sơn tra, trà trạch tả, trà hải tảo, trà linh chi, trà kỷ tử và đặc biệt là trà hà diệp chế từ lá sen khô 15-20 g, hãm uống thay trà trong ngày.

Trong y thư cổ còn nhắc đến cách dùng lá sen đốt tồn tính rồi nghiền thành bột, uống với nước cơm mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 6 g để làm thuốc giảm béo.

Bác sĩ Hoàng Khánh Toàn tư vấn, để có được hiệu quả rõ rệt, các loại trà giảm béo cổ truyền đều nên dùng kéo dài, ít nhất từ 2-3 tháng. Riêng các loại trà chế từ dược liệu có tính công phạt mạnh như đại hoàng, phan tả diệp… khi dùng nhất thiết phải có sự hướng dẫn tỷ mỉ và theo dõi chặt chẽ của các thầy thuốc chuyên khoa.