- Tôi 25 tuổi, nữ giới, có thân hình quá khổ (cao 1,56 m, nặng 72 kg). Tôi nghe nói có phương pháp giảm cân bằng cách tiêm vitamin B12, chỉ cần tiêm chừng 10 mũi, mỗi một mũi tiêm 100 mcg thì thân hình sẽ thon gọn. Điều đó có đúng không, tác dụng giảm cân của vitamin B12 có hiệu quả và an toàn không? Tôi xin cảm ơn! - Vũ Thị Th. (Bắc Ninh)

Dược sĩ Trung Đức tư vấn:

- Trong cơ thể, vitamin B12 (B12) có vai trò quan trọng là các coenzym đồng vận chuyển, tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa quan trọng của cơ thể, đặc biệt là hai quá trình chuyển hóa acid folic và tổng hợp ADN nên rất cần cho sự sinh sản của hồng cầu chuyển hóa lipid và hoạt động bình thường của hệ thần kinh.

Vitamin B12 tăng cường đốt cháy glucid và phân hủy chất béo nên nhiều người sử dụng để giảm cân.

Về công dụng giảm cân của B12, trước tiên cần hiểu kỹ vai trò của B12 và các vitamin nhóm B nói chung.  Các vitamin nhóm B giúp cơ thể chuyển đổi carbohydrate (glucid) thành glucose. Glucose được đốt để tạo ra năng lượng cho hoạt động của cơ thể. Các vitamin B cũng cần thiết cho sự phân hủy của chất béo và protein trong cơ thể. Do tác dụng của B12 trong việc tăng cường đốt cháy glucid và trong phân hủy chất béo nên theo lý thuyết, người ta đã sử dụng B12 với mục đích giảm cân. Thực tế đã có nhiều nơi trên thế giới sử dụng biện pháp này. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào đánh giá hiệu quả thực sự của vitamin B12 trong việc giảm cân.

Trong thư bạn không nói rõ cách bao lâu tiêm một mũi B12 hàm lượng 100 mcg. Nhu cầu B12 hàng ngày theo RDA (khẩu phần dinh dưỡng khuyến khích) là 2 mcg cho nam và nữ trưởng thành. Phụ nữ có thai và cho con bú thì 2,2 mcg. Vì vậy, việc đưa vào cơ thể mỗi lần một lượng lớn B12 như vậy là quá liều và rất dễ dẫn đến thừa B12 trong cơ thể. Các vitamin nói chung và B12 không phải là vô hại, nếu bổ sung đúng đối tượng, đúng liều lượng thì sẽ là thuốc bổ, nhưng nếu dùng bừa bãi quá liều B12 sẽ dẫn đến phản ứng có hại, những biến chứng khôn lường như: thay đổi tâm trạng, hoảng loạn, đường huyết không ổn định, đau khớp, chuột rút...

Việc tiêm quá liều B12 còn dẫn đến các biến chứng khác như: sốc phản vệ, sốt, các triệu chứng xuất hiện ngoài da như: mụn trứng cá, mày đay, ngứa, đỏ da... Với những người da nhạy cảm, dùng quá nhiều B12 sẽ sinh ra mụn mủ. Một số trường hợp có thể tăng nguy cơ hình thành u ác tính do B12 làm tăng trưởng các mô có tốc độ sinh trưởng cao, nên có nguy cơ làm u tiến triển.

Trên thực tế, việc sử dụng B12 cho người bệnh trong trường hợp thật cần thiết, nhất là ở dạng tiêm cần phải được bác sĩ theo dõi. Do B12 cũng có nguy cơ gây dị ứng, nên cần thận trọng với người có tiền sử dị ứng như eczema, hen, viêm da cơ địa.

Với những phân tích trên đây, lời khuyên tôi dành cho bạn là không tiêm B12 cho mục đích giảm cân, do không có cơ sở về tính hiệu quả và an toàn.