Mang chủ đề đồng tính nữ, “Carol” là một trong những tác phẩm điện ảnh hay nhất 2015 nhờ sự tinh tế trong nội dung, diễn xuất và từng khung hình trên màn ảnh.

Lấy bối cảnh nước Mỹ trong thập niên 1950, khi xã hội vẫn còn mang nặng định kiến với người đồng tính, Carol kể lại mối tình giữa cô gái trẻ Therese Belivet (Rooney Mara) và người phụ nữ tuổi trung niên Carol Aird (Cate Blanchett).

Đó là hai số phận hoàn toàn khác biệt: Therese trẻ trung, ngây thơ đến mức vô phương hướng, Carol già dặn, từng trải đến mức lạnh lùng. Therese nghèo khó nhưng yêu nhiếp ảnh, ưa sáng tạo, Carol thượng lưu nhưng buồn chán với cuộc sống thừa mứa tiền bạc, thiếu thốn tình yêu. Nhưng ở một khía cạnh khác, đó lại là hai trái tim đồng điệu trong nỗi cô đơn. Họ cô đơn vì cuộc sống thiếu vắng tình yêu, cô đơn vì những xúc cảm rất tự nhiên nhưng không thể bộc lộ.

"Có những người thay đổi cuộc đời bạn mãi mãi". Đó là điều xảy ra với Therese Belivet kể từ khi cô bắt gặp ánh mắt của Carol Aird ở nơi làm việc.

Có lẽ bởi thế mà hai trái tim ấy đã chung nhịp đập ngay từ lần đầu tiên Therese và Carol trông thấy nhau khi ngày lễ Giáng sinh đang cận kề. Tình cảm nhẹ nhàng nhưng sâu đậm giúp cả hai tìm thấy sức sống mới, tìm thấy ánh sáng của niềm vui trên con đường du hành giữa trời đông ảm đạm. Nhưng niềm hạnh phúc ấy chưa chắc đủ giúp họ vượt qua ràng buộc và thành kiến, bởi người đời khi ấy vẫn cho rằng đồng tính là “căn bệnh” cần được “bác sĩ” chữa trị.

Tuy trượt giải thưởng Nữ diễn viên chính xuất sắc tại Liên hoan phim Cannes 2015 về tay chính người bạn diễn Rooney Mara, nhưng có thể khẳng định rằng Cate Blanchett là ngôi sao sáng nhất của Carol. Dường như Carol Aird được viết ra dành riêng cho minh tinh, bởi nét đẹp cao sang, lạnh lùng và uy lực mạnh mẽ của cô là phẩm chất cần thiết để phác họa một nhân vật có cảm xúc và nội tâm đầy phức tạp.

Thoạt nhìn, Carol Aird có bề ngoài lạnh lùng, với hàng loạt động tác cứ lặp đi lặp lại suốt phim. Người ta có thể nghĩ rằng cô là người phụ nữ giàu có, mang phong cách sống cầu kỳ, nhưng tâm hồn thì trống rỗng. Tuy nhiên, cái vẻ ngoài tượng sáp đó thực chất là vỏ bọc để cô che giấu ngọn lửa cảm xúc bên trong, ngọn lửa mà người ta chỉ có thể trông thấy khi quan sát kỹ ánh mắt long lanh của Carol, hoặc qua những giờ phút hiếm hoi mà cô buộc phải “bùng cháy” để níu giữ niềm hạnh phúc nhỏ nhoi trong đời.

Carol Aird là nhân vật đầy phức tạp, nhiều uẩn khúc và được Cate Blanchett truyền tải thành công đến người xem.

Có thể ví diễn biến tâm trạng của Carol Aird trong phim với một bản nhạc buồn, có rất nhiều nốt trầm, nhưng cũng không ít khúc ngân vang cao vút. Cate Blanchett - “người ca sĩ” được giao trọng trách hát lên ca khúc đó đã thành công trong việc thể hiện từng “nốt nhạc”, khiến người ta phải nhớ mãi đến dư âm của nó.

Nội dung của bản nhạc ấy, hay chính một phần nội dung bộ phim, là về một người phụ nữ chẳng mong muốn gì hơn ngoài hạnh phúc cho chính bản thân cô và những người mà cô yêu quý. Dằn lòng để rồi bùng nổ, thương yêu chỉ để được yêu thương, Carol Aird là nấc thang mới trong sự nghiệp của Cate Blanchett, vượt qua cả Jasmine ở Blue Jasmine (2013) - vai diễn từng đem về cho nữ diễn viên Australia tượng vàng Oscar.

Tuy luôn cảm nhận được hình bóng của Carol Aird và uy lực diễn xuất từ Cate Blanchett, nhưng người xem không vì thế mà quên đi Therese Belivet của Rooney Mara. Đây là nhân vật trẻ trung, sở hữu ngoại hình đẹp không kém gì Carol. Nếu như ngay từ những giây phút đầu phim, nhân vật của Cate Blanchett được định hình là người phụ nữ dày dặn với sóng gió cuộc đời, thì ở Therese lại xảy ra biến đổi rõ rệt trong tính cách, từ chỗ là cô gái “chẳng biết mình muốn gì” cho tới lúc sẵn sàng chiến đấu cho bản thân và hạnh phúc.

Rooney Mara hoàn toàn không lép vế trước Cate Blanchett. Nhân vật Therese Belivet của cô thậm chí còn mang tới cho Carol một tầng ý nghĩa khác.

Cho tới trước Carol, Rooney Mara được biết tới nhiều nhất qua vai diễn Lisbeth Salander trong The Girl with the Dragon Tattoo (2011). Đó là cô nàng hacker gai góc, mạnh mẽ, sẵn sàng làm mọi điều để bảo vệ bản thân khỏi những bạo tàn lẩn khuất trong xã hội. Với Therese Belivet, Mara đem tới cho khán giả hình ảnh gần như trái ngược. Đó là một cô gái ngơ ngác giữa cuộc đời với tình yêu nghệ thuật, với tình cảm không chút tính toán dành cho Carol, với sự vô định của những bước chân ngập ngừng trên con đường đời.

Nếu như bộ phim qua con mắt Carol là khúc bi ca về hạnh phúc mỏng manh giữa cuộc đời bất công, thì với Therese, đó đơn giản là bài học vào đời về tình yêu, về đam mê mà người tình đã truyền lại cho cô. Therese cứ thế từng bước học hỏi, thấm thía thông qua từng khoảnh khắc buồn vui mà mối tình ngang trái đem lại. Bởi thế, Rooney Mara không chìm trong cái bóng của Cate Blanchett, mà thậm chí còn đem tới cho Carol một tầng ý nghĩa khác.

Thành công trong việc xây dựng nhân vật không chỉ giới hạn với Cate Blanchett hay Rooney Mara. Cả Sarah Paulson (vai Abby Gerhard, bạn gái cũ của Carol) lẫn Kyle Chandler (vai Harge Aird, người chồng cố chấp của Carol) cũng tạo được chỗ đứng cho riêng bản thân. Vai diễn của họ khá nhỏ, nhưng là nét điểm xuyết không thể thiếu cho cuộc đời nhiều mảng sáng tối của Carol Aird.

Carol là một tác phẩm trọn vẹn về mặt cảm xúc, thành công kết nối nhân vật trên màn ảnh tới người xem theo cách không hề lên gân cốt.

Dĩ nhiên, Carol hưởng lợi nhờ phần kịch bản dày dặn dựa trên cuốn tiểu thuyết The Price of Salt của Patricia High. Đây là tác phẩm văn học đột phá khi mang đến cái nhìn đầy tích cực về người đồng tính nữ. Song, biên kịch Phyllis Nagy cũng phải mất đến 10 năm chờ đợi và chỉnh sửa cho tới khi đạo diễn Todd Haynes xuất hiện.

Từng rất thành công trong việc xây dựng hình ảnh nhân vật nữ giới khát khao hạnh phúc, qua đó muốn nói lên khát vọng về bình đẳng xã hội, bình đẳng giới tính như với Far from Heaven (2002) hay Mildred Pierce (2011), nhà làm phim người Anh thêm một lần nữa chứng tỏ sự mát tay của ông với phái đẹp.

Dù đó là Carol, Therese hay Abby, các nhân vật nữ trong Carol đều được Todd Haynes, với sự trợ giúp từ nhà quay phim thân thiết Edward Lachman, chăm chút qua từng chi tiết và góc máy. Phần nhạc nền trong phim cũng là điểm nhấn, khi những nốt nhạc của Carter Burwell trở thành chất xúc tác để khán giả có thể cảm nhận rõ hơn từng khoảnh khắc của bộ phim, đồng thời tạo ra bầu không khí hoài cổ về nước Mỹ trong thời kỳ mới bước ra khỏi Thế chiến thứ II.

Ở Carol vẫn còn tồn tại một số điểm yếu nhỏ, như phim khởi đầu có phần chậm chạp, vài chi tiết cuối phim chưa được khai thác triệt để... Nhưng nếu xét riêng về mặt cảm xúc, đây là tác phẩm điện ảnh trọn vẹn nhất 2015. Không chỉ là câu chuyện kể về những số phận muốn tìm kiếm hạnh phúc giữa ràng buộc và định kiến xã hội, Carol còn kết nối được dòng cảm xúc của Carol và Therese tới khán giả. Qua đó, người xem hiểu được những khao khát, buồn vui của họ, những cảm xúc mà đời người ai cũng từng trải qua, dù có là đồng tính hay dị tính.

Cái cách mà Carol tiếp cận đề tài đồng tính cũng là rất nhân văn, nhẹ nhàng, không lên gân cốt như nhiều tác phẩm cùng thể loại. Đó hẳn là cách thức hiệu quả nhất để khán giả mở lòng hơn, đón nhận thông điệp về bình đẳng giới.

theo zing