Xuất hiện lần đầu tiên năm 1954 trong tác phẩm cùng tên của cố đạo diễn Ishirō Honda và xưởng phim Toho, Godzilla lập tức gây sốt và giành lấy cho mình biệt danh “vua của các loài quái vật”. Trải qua nửa thế kỷ, danh xưng ấy chưa hề bị lung lay dù đã có hàng trăm phim quái vật khác ra đời.

Năm 2014, Hollywood tiến hành tái khởi động thương hiệu với dự án Godzilla của đạo diễn Gareth Edwards. Phim thu hơn 500 triệu USD và được giới phê bình khen ngợi. Thành công của bộ phim ấy khiến các nhà làm phim Nhật Bản nung nấu ý định về một dự án reboot tương tự.

Người Nhật Bản đã không làm phim về Godzilla kể từ năm 2004. Shin Godzilla (2016) là tác phấm thứ 31 trong lịch sử thương hiệu phim quái vật.

Cuối cùng, Shin Godzilla ra đời trong năm 2016, đánh dấu lần đầu tiên người Nhật đưa “vua quái vật” trở lại màn ảnh rộng sau 12 năm kể từ Godzilla: Final Wars (2004).

Đây đã là lần thứ ba hãng Toho tái khởi động thương hiệu tại xứ sở hoa anh đào. Kết quả là Shin Godzilla phá vỡ hàng loạt kỷ lục phòng vé và hiện là tác phẩm ăn khách nhất từ trước tới nay của loạt phim tại quê hương.

Nội dung của Shin Godzilla đi theo khung quen thuộc: quái thú Godzilla đột nhiên trồi lên từ dưới biển, rồi từ từ tiến vào thành phố và đập phá mọi thứ. Thành công đầu tiên của Shin Godzilla là việc các nhà làm phim vẫn tạo ra được bầu không khí đáng sợ khi Godzilla, một sinh vật đã quá đỗi quen thuộc, xuất hiện.

Sở hữu khả năng tiến hóa theo thời gian, Godzilla ban đầu chỉ giống như một con lươn khổng lồ. Thế rồi, nó biến thành con bò sát có đôi mắt to tròn nhưng vô hồn đến ghê rợn, trườn bò trên mặt đất. Cuối cùng, sinh vật hóa thành hình dạng quen thuộc, đứng trên hai chân, to khổng lồ như những tòa nhà cao chọc trời, cùng cái đuôi dài có khả năng phát ra tia laser.

Godzilla sở hữu sức tàn phá khủng khiếp trong Shin Godzilla. Do đó, dù đã rất đỗi quen thuộc với quái vật, khán giả vẫn phần nào cảm thấy sợ hãi khi nó ra tay.

Để chuẩn bị cho sự trở lại hoành tráng của Godzilla, hãng Toho mời về hai đạo diễn Hideaki Anno (Neon Genesis Evangelion) và Shinji Higuchi (Attack on Titan). So với các bộ phim Godzilla trước đây, Shin Godzilla có nhiều điểm mới lạ và khác biệt.

Ngay từ những phút đầu của bộ phim, khán giả hoàn toàn có thể cảm nhận thấy điều đó. Tuy thuộc thể loại quái vật, nhưng Shin Godzilla dành phần lớn thời lượng cho các cảnh quay bên trong văn phòng chính phủ, với rất nhiều buổi họp không đi tới đâu.

Bộ đôi đạo diễn không dành nhiều thời gian để giới thiệu về Godzilla vốn đã quá quen thuộc, mà cho người xem theo dõi cách chính phủ xoay sở để giải quyết con quái thú.

Nhịp phim nhanh, các cảnh quay được cắt liên tục, cùng với lời thoại mang đậm tính châm biếm khiến Shin Godzilla trở nên nổi bật. Trái ngược với điều đó, cái cách mà chính phủ Nhật Bản giải quyết sự việc lại chậm chạp và rề rà hệt như cách Godzilla đang lê từng bước chân bên ngoài Tokyo.

Những thành viên trong chính phủ không hề hành động, mà nói nhiều hơn làm, phần lớn chỉ đứng yên một chỗ và “chỉ tay năm ngón”. Đặc biệt, nhân vật đứng đầu Nhật Bản được khắc họa là người nắm quyền lực trong tay, nhưng lại hoàn toàn thiếu sự quyết đoán, dễ dàng nghe theo những lời khuyên dù là lố bịch của cấp dưới.

Một số nhân vật trong phim gọi Godzilla là “sinh vật hoàn hảo”, “sinh vật tiến hóa nhất hành tinh”… Tựa đề Shin Godzilla trong tiếng Nhật có thể hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau: phiên bản Godzilla mới hoặc Godzilla thực sự.

Điều đó phần nào cho thấy quái vật Godzilla không hẳn là nhân vật phản diện trong câu chuyện. Những đòn chống phá của sinh vật không nhắm tới người dân, mà giống như hướng tới chính phủ Nhật Bản.

Tác phẩm đồng thời ghi dấu sự kiện lần đầu tiên lực lượng vũ trang Nhật Bản phải ra trận sau Thế chiến thứ II, đối đầu với Godzilla. Khi không thể hoàn thành nhiệm vụ, chính phủ buộc phải để cho người Mỹ can thiệp. Những chi tiết liên quan tới quân đội cũng là chủ đề gây ra nhiều tranh cãi tại xứ sở hoa anh đào trong suốt thời gian qua.

Cách mà chính phủ Nhật Bản đối mặt với Godzilla khiến người xem liên tưởng tới những sự kiện ngoài đời thực của thảm họa hạt nhân Fukushima.

Nhưng sự liên tưởng chưa dừng lại ở đó. Nhiều người chưa thể nào quên sự kiện động đất và sóng thần Tōhoku xảy ra ngày 11/3/2011 tại Nhật Bản, khiến hàng nghìn người thiệt mạng và quốc gia bị thiệt hại nghiêm trọng về mọi mặt. Thảm họa còn dẫn đến vụ rò rỉ năng lượng hạt nhân ở nhà máy Fukushima mà cho đến nay Nhật Bản vẫn đang tìm cách khắc phục hậu quả.

Shin Godzilla ra đời trong hoàn cảnh mà nước Nhật đã hoàn toàn khác so với thập niên 1950 khi Godzilla lần đầu ra mắt công chúng. Hơn nữa, đối tượng của dòng phim hiện cũng là những thế hệ khán giả mới.

Tuy nhiên, bất cứ ai theo dõi Shin Godzilla cũng có thể thấy rõ những dấu ấn của sự kiện năm 2011 mà hai đạo diễn đã khéo léo cài cắm. Trong khi phiên bản gốc của Godzilla là phép ẩn dụ dành cho sự tàn phá của vũ khí hạt nhân (cụ thể là sự kiện Hiroshima và Nagasaki), thì “vua quái vật” trong Shin Godzilla là kết quả của cả ba thảm họa: động đất, sóng thần và lò hạt nhân.

Nói cách khác, cả bộ phim là lời giải thích đầy châm biếm về cách mà chính phủ Nhật Bản đã đối mặt và giải quyết thảm họa năm 2011.

Trải qua hàng chục tác phẩm, Godzilla vẫn là con quái vật khổng lồ xấu xí, nhưng Nhật Bản đã thay đổi theo thời gian. Bộ phim Shin Godzilla một mặt nói về vua quái vật, mặt khác lại là tác phẩm điện ảnh nói về Nhật Bản, về những biến chuyển mà quốc gia châu Á đã trải qua suốt hơn 60 năm qua.

Thành công của Shin Godzilla là minh chứng cho thấy sức hút của “vua các loài quái vật” vẫn chưa hề giảm sút, đồng thời là lời cảnh báo cho tất cả về một thảm họa rất có khả năng xảy ra trong tương lai dành cho loài người.

Zing.vn đánh giá: 4/5