Nhận diện chất collagen

Collagen, chất tạo keo, là một loại protein dạng sợi, cứng, không hòa tan trong nước. Collagen chiếm đến 1/3 lượng protein trong cơ thể con người. Collagen chủ yếu ở mô liên kết trong xương, cơ bắp và các mô cơ quan. Có đến 15 loại collagen khác nhau, nhưng 80-90% của là loại I, II và III.

Cùng với elastin, collagen có tác dụng làm nên một giàn khung nâng đỡ các tế bào, mô và cơ quan trong cơ thể. Collagen ở nền ngoại bào, là mạng lưới các đại phân tử quyết định các tính chất vật lý của mô cơ thể. Một số collagen cũng có chức năng như các tấm phủ bảo vệ cho các cơ quan nhạy cảm trong cơ thể như thận.

Đặc biệt ở da, chất keratin (tầng sừng), collagen (sợi keo) và elastin (sợi chun) liên kết nhau tạo cho da sức mạnh, độ đàn hồi và ổn định cấu trúc da.

Những nguyên nhân gây tổn thương collagen của da

Nhiều nguyên nhân được liệt kê:

(1) Ăn quá nhiều chất đường làm tăng tỷ lệ glycate hóa (đường hóa) khiến đường trong máu gắn kết với protein tạo thành phân tử mới AGEs. Phức hợp AGEs làm hỏng các protein lân cận khiến cho collagen khô, giòn và suy yếu.

(2) Hút thuốc khiến cơ thể “ô nhiễm” với các hóa chất độc trong khói thuốc lá, làm tổn thương cả collagen và elastin trong mô liên kết dưới da. Nicotin cũng làm hẹp các mạch máu ở da, gây rối loạn tưới máu nuôi dưỡng

(3) Ánh nắng với tia cực tím sẽ phá vỡ cấu trúc, làm hư hỏng các sợi collagen cũng như gây tích tụ các elastin bất thường

(4) Một số loại thuốc, mỹ phẩm như corticoid, kem trắng da.

(5) Rối loạn tự miễn dịch (bệnh hệ thống tạo keo) tạo ra tự kháng thể chống lại collagen bản thân.

Lão hóa da do suy giảm collagen

Collagen được sinh tổng hợp bởi các tế bào của mô liên kết. Trong tự nhiên, sự sinh tổng hợp và thoái hóa collagen luôn cân bằng.

Sự sinh tổng hợp này bị suy giảm song song với quá trình lão hóa tự nhiên. Phụ nữ sản xuất ít collagen hơn nam giới, và collagen này bị mất với tốc độ khoảng 1% mỗi năm, nghĩa là người phụ nữ “tự nhiên” mất gần một nửa lượng collagen của da ở tuổi mãn kinh.

Khi sự sinh tổng hợp collagen suy giảm, da mất độ đàn hồi gây chảy xệ, hình thành nếp nhăn và sự lão hóa xảy ra.

Ngoài ra, những yếu tố gây tổn thương suy giảm chất collagen kể trên góp phần đáng kể làm lão hóa da sớm hơn so với tuổi tác.

Đôi điều bàn luận

Rõ ràng “chất lượng” collagen quyết định rất lớn lên độ đẹp, mịn màng của da cũng như độ lão hóa da. Bảo vệ, bổ sung collagen là một trong những cách tốt để bảo vệ yếu tố đẹp thứ hai của “nhất dáng, nhì da, thứ ba mái tóc”.

Tuy nhiên, cần lưu ý đã có nhà bào chế sản phẩm chứa collagen bị yêu cầu thu hồi, bồi thường vì giới thiệu quá mức, “có cánh”, và thiếu bằng chứng.