Theo y học cổ truyền, mùa hè nóng nực dễ làm hao tổn tân dịch, khiến cơ thể mất nước và điện giải gây nên tình trạng mệt mỏi, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, chán ăn, thậm chí say nắng.

Để phòng chống tình trạng bất lợi này, y học cổ truyền sử dụng rất nhiều biện pháp khác nhau, trong đó có một phương cách hết sức độc đáo là dùng các loại hoa có công dụng thanh nhiệt giải thử, sinh tân chỉ khát để chế thành các loại đồ ăn thức uống dùng trong mùa hè.

Trà hoa cúc. Ảnh: Petrotimes.

Dưới đây là các công thức có thể áp dụng:

- Hoa bạch biển đậu (đậu ván trắng) 10-15 g, gạo tẻ 60 g, hai thứ đem ninh thành cháo, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt khứ thử, kiện tỳ hòa vị, dùng thích hợp cho những người về mùa hè nóng trong người, phát sốt, trong lòng buồn bực không yên,ngực bụng đầy chướng...

- Đậu xanh 60 g, hoa mướp tươi 8 bông, đường trắng lượng vừa đủ. Trước tiên, đem đậu xanh rửa sạch, đem ninh với một bát to nước thành cháo rồi bỏ hoa mướp vào, đun thêm khoảng ba phút, ăn trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, rất thích hợp trong những ngày hè nóng bức.

- Kim ngân hoa 15 g, đường phèn lượng vừa đủ. Sắc kỹ kim ngân hoa lấy nước bỏ bã, hòa đường phèn uống trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, nhuận phế sinh tân, dùng rất tốt trong những ngày hè thử nhiệt vượng thịnh.

- Cúc hoa 15 g, hoắc hương 10 g, sinh cam thảo 10, lá trà tươi 10 g. Tất cả đem sắc lấy nước uống thay trà trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, hóa thấp kiện tỳ, dùng thích hợp cho những người về mùa hè hay mệt mỏi, chán ăn, đau đầu, mình mẩy nặng nề.

- Cúc hoa 50 g, mía 500 g rửa sạch, chặt vụn, hai thứ đem sắc lấy nước uống thay trà trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, tư âm nhuận táo, đây là đồ uống đặc biệt tốt trong mùa hè, nhất là với những trường hợp mất nước nhiều, môi khô miệng khát, táo bón.

- Hoa cúc trắng 10 g, hoa hòe 1 g, thảo quyết minh, ba thứ đem hãm với nước sôi trong bình kín, đợi đến khi nguội hẳn thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Công dụng thanh nhiệt tán phong, dùng tốt cho trường hợp năng nóng gây cao huyết áp, đầu choáng mắt hoa.

- Kim ngân hoa 20 g, hoa mai khô 10 g, hai thứ trộn đều, chia làm hai phần, hãm với nước sôi uống thay trà. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, sinh tân chỉ khái, dùng rất tốt cho các chứng bệnh có sốt, đau đầu, phiền khát và dự phòng say nắng, say nóng trong mùa hè.

- Hoa tường vi 5 g hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20 phút thì dùng được, uống thay trà, mỗi ngày 3 lần. Công dụng: thanh nhiệt hóa thấp, thuanajn khí hòa vị, dùng thích hợp cho các chứng ngực bụng đầy chướng, môi khô miệng khát, buồn nôn, chán ăn trong mùa hè.

- Hoa mướp tươi 30 g đem sắc lấy nước, hòa thêm một chút đường phèn, uống trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, nhuận phế sinh tân, dùng làm đồ giải khát rất tốt trong những ngày nóng bức.

- Tử kinh hoa 10 g, tử kinh bì 10 g, thạch xương bồ 10 g, tất cả đem sắc lấy nước uống thay trà trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt lương huyết, tán phong trà thấp, dùng cho trường hợp hay bị đau bụng trong những ngày nóng bức.

- Mã thầy tươi 500 g, kim ngân hoa 30 g, đường trắng lượng vừa đủ. Mã thầy gọt vỏ, thái lát, kim ngân hoa cho vào túi vải buộc kín miệng, hai thứ đem sắc trong 20 phút, lấy nước bỏ bã, pha thêm đường trắng, uống trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải độc, sinh tân chỉ khát.

- Kim ngân hoa 30 g, cam thảo 5 g, đậu xanh 100 g, đường trắng lượng vừa đủ. Đem kim ngân hoa và cam thảo sắc lấy nước bỏ bã rồi cho đậu xanh vào ninh nhừ, chế thêm đường, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, trừ phiền chỉ khát, dùng để dự phòng say nắng, say nóng.